Το Τρίπλεξ κοιλιακής αορτής είναι μία από τις πιο αξιόπιστες και μεγάλης σημασίας απεικονιστικές εξετάσεις, με την οποία εξετάζεται η κοιλιακή αορτή. Η κοιλιακή αορτή αποτελεί το μεγαλύτερο αγγείο του σώματος και είναι αυτό που μεταφέρει το αίμα από την καρδιά προς την κοιλιά, τα κάτω άκρα και τα όργανα της πυελικής χώρας. Πρόκειται για μια μέθοδο εξέτασης με χρήση υπερήχων, στην οποία χρησιμοποιούνται ηχητικά κύματα, ώστε να παραχθεί η εικόνα του αγγείου στην οθόνη σε πραγματικό χρόνο. Η εξέταση δεν έχει ακτινοβολία, είναι ασφαλής για τις εγκύους, ενώ επίσης δεν απαιτείται νοσηλεία για τη διενέργειά της και η όλη διαδικασία είναι απολύτως ασφαλής, δίχως παρενέργειες ή επιπλοκές.
Τι είναι το Τρίπλεξ κοιλιακής αορτής;
Το Τρίπλεξ της κοιλιακής αορτής είναι μια μη επεμβατική εξέταση, κατά τη διάρκεια της οποίας χρησιμοποιούνται υπέρηχοι για να παραχθούν αναλυτικά δεδομένα και πληροφορίες για την κατάσταση της αορτής. Στην εξέταση αυτήν συνδυάζονται τρεις λειτουργίες: η δισδιάστατη απεικόνιση (B – mode), το έγχρωμο Doppler και το φασματικό Doppler. Από αυτό βγαίνει και ο όρος του «triplex». Κάνοντας χρήση αυτού του εργαλείου, ο εξειδικευμένος καρδιολόγος έχει τη δυνατότητα να δει τη ροή του αίματος, να εντοπίσει τυχόν ανευρύσματα ή στενώσεις στην αορτή και να αξιολογήσει επαρκώς τη λειτουργικότητα και την κατάσταση του αγγείου. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Doppler, είναι εφικτή η καταγραφή της αιματικής ροής σε πραγματικό χρόνο, αποκαλύπτοντας τυχόν υπάρχουσες διαταραχές στην αιμάτωση.
Η εξέταση του τρίπλεξ κοιλιακής αορτής προτείνεται συχνά σε ασθενείς που έχουν ανησυχητικά συμπτώματα όπως πόνο στην κοιλιά, στο στομάχι, στο στήθος ή στην πλάτη/ ωμοπλάτη. Αποτελεί σημαντικό προληπτικό εργαλείο σε περιπτώσεις ασθενών με αρτηριακή υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση), αγγειακές παθήσεις ή οικογενειακό/ ατομικό ιστορικό ανευρυσμάτων. Σε ασθενείς ή καρδιοπαθείς με υπερτασική νόσο, η περιοδική μέτρηση και ο τακτικός έλεγχος του αγγείου είναι κρίσιμα στοιχεία πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης. Η καρδιολογική αυτή εξέταση μπορεί, επίσης, να αποτελέσει μέρος του γενικού ιατρικού και καρδιολογικού τσεκάπ, ειδικότερα για ηλικιωμένα άτομα άνω των 60 ετών. Επιπλέον, οι ασθενείς που έχουν προϋπάρχουσα καρδιακή ή καρδιαγγειακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη ή υψηλή χοληστερόλη, συστήνεται να εντάσσουν τη συγκεκριμένη υπερηχογραφική εξέταση μέσα στο πλαίσιο των ετήσιων συστηματικών ελέγχων της καρδιαγγειακής τους λειτουργίας.
Πώς γίνεται η εξέταση triplex κοιλιακής αορτής;
Η διαδικασία της εξέτασης του triplex κοιλιακής αορτής είναι γενικά απλή, ανώδυνη και γίνεται γρήγορα. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ένα εξεταστικό κρεβάτι, ενώ ο ιατρός τοποθετεί ένα ειδικό τζελ στην κοιλιά του ασθενούς. Με τη βοήθεια του υπερηχογραφικού αυτού μηχανήματος, ο καρδιολόγος μπορεί να δει σε οθόνη την κοιλιακή αορτή, κινώντας την κεφαλή του υπερήχου πάνω από την περιοχή της κοιλιακής χώρας. Το μηχάνημα στέλνει ηχητικά κύματα και στη συνέχεια καταγράφει την αντανάκλασή τους από τα εσωτερικά τοιχώματα του αγγείου. Με τον τρόπο αυτό προβάλλεται η εικόνα της κοιλιακής αορτής σε οθόνη σε πραγματικό χρόνο. Ολόκληρη η διαδικασία της εξέτασης δεν προκαλεί καμία απολύτως ενόχληση ή πόνο στον ασθενή και γίνεται με ευκολία και άνεση, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία από τον ασθενή, εκτός από την αποφυγή γευμάτων τις προηγούμενες ώρες. Η απεικόνιση της κοιλιακής αορτής γίνεται συνήθως σε ύπτια θέση, αν και σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί και πλάγια προσέγγιση για βέλτιστη και πιο ολοκληρωμένη ορατότητα του αγγείου.
Με το τρίπλεξ της κοιλιακής αορτής μπορεί να καταγραφεί η διάμετρος της κοιλιακής αορτής, η ροή του αίματος (αιμοδυναμικός έλεγχος), η δομή των τοιχωμάτων του αγγείου, η διερεύνηση πιθανού ανευρύσματος ή στένωσης στην αορτή, καθώς και τυχόν διακυμάνσεις ή αλλοιώσεις σε αυτήν συγκριτικά με προγενέστερες μετρήσεις της. Η εξέταση αυτή μπορεί να παρέχει στον εξειδικευμένο καρδιολόγο μια αξιόπιστη ένδειξη για το αν η αορτή είναι φυσιολογική ή αν υπάρχει κάποια διογκωμένη περιοχή της που χρήζει περεταίρω διερεύνησης. Το τρίπλεξ κοιλιακής αορτής δίνει τη δυνατότητα να εκτιμηθεί ιατρικά η αιματική ταχύτητα σε συγκεκριμένα σημεία, βοηθώντας τον ιατρό στο να λάβει την κατάλληλη απόφαση σχετικά με την απαιτούμενη θεραπευτική προσέγγιση. Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορούν να γίνουν πολλαπλές μετρήσεις σε διαφορετικά σημεία του αγγείου για μεγαλύτερη ακρίβεια και πληρέστερη εικόνα της κοιλιακής αορτής.
Πότε πρέπει να κάνετε τρίπλεξ κοιλιακής αορτής;
Είναι σύνηθες, δυστυχώς, το ανεύρυσμα να μην προκαλεί συγκεκριμένα προειδοποιητικά συμπτώματα. Ωστόσο υπάρχουν κάποια συμπτώματα που πρέπει πάντα να ελέγχονται με πλήρη καρδιαγγειακό έλεγχο, διότι ενδέχεται να υποδηλώνουν σοβαρό πρόβλημα. Τέτοια συμπτώματα είναι ο πόνος στην πλάτη, την κοιλιά ή τον θώρακα, το αίσθημα παλμών στην περιοχή της κοιλιάς, η αίσθηση πίεσης στην κάτω κοιλιακή χώρα, η κούραση, η δυσφορία, η ανεξήγητη απώλεια βάρους, η έντονη αδιαθεσία, οι αναίτιες διαταραχές της πέψης κ.ά. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να μην αγνοούνται τέτοια συμπτώματα δυσφορίας και να πραγματοποιείται άμεσα ραντεβού και επίσκεψη σε ειδικό καρδιολόγο που εξετάζει σε καρδιολογικό ιατρείο, νοσοκομείο, καρδιολογική κλινική ή ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο. Ο ασθενής μπορεί να κλείσει ραντεβού ιδιωτικά ή μέσω του ΕΟΠΥΥ σε δημόσια νοσοκομεία. Τα αποτελέσματα παραδίδονται άμεσα, συνήθως εντός 1 – 2 ημερών, ανάλογα με τον φορέα. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να προτιμάται κάποιο διαγνωστικό κέντρο με εμπειρία, εξειδίκευση και κατάλληλη απεικονιστική τεχνολογία.
Η εξέταση με τρίπλεξ για την απεικόνιση της κοιλιακής αορτής, συστήνεται κυρίως σε άνδρες άνω των 65 ετών (ιδίως καπνιστές), σε άτομα με αρτηριακή υπέρταση – υπερτασική νόσο, αθηροσκλήρωση, καθώς και σε όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων. Επίσης, ενδείκνυται για άτομα που ελέγχουν συστηματικά την καρδιακή και καρδιαγγειακή τους λειτουργία, με στόχο μια συνολική εκτίμηση της καρδιαγγειακής τους κατάστασης. Η καρδιολογική κοινότητα συνιστά το τρίπλεξ κοιλιακής αορτής ως εργαλείο πρόληψης και όχι μόνο διάγνωσης, ιδίως σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου και ευπαθείς ομάδες.
Τι πληροφορίες μάς δίνουν τα αποτελέσματα;
Ανάλογα με τη μέτρηση της διαμέτρου της κοιλιακής αορτής μέσω του υπερηχογραφήματος, ο καρδιολόγος μπορεί να διαπιστώσει εάν οι τιμές είναι φυσιολογικές ή εάν υπάρχουν παθολογικές ενδείξεις κατά την απεικόνιση. Φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής θεωρούνται τα 1,5 – 2,5 εκατοστά. Εάν η διάμετρος είναι άνω των 3 εκατοστών, θεωρείται ότι υπάρχει ανεύρυσμα, ενώ εάν η διάμετρος είναι μικρότερη του 1,5 εκατοστού, ενδέχεται να υπάρχει στένωση της αορτής. Η έγκαιρη διάγνωση, λοιπόν, είναι καθοριστικής σημασίας, αφού ένα ανεύρυσμα που δεν ανιχνεύεται εγκαίρως, μπορεί να σπάσει, προκαλώντας σοβαρές ή ακόμη και θανατηφόρες συνέπειες. Η αξιοπιστία του υπερηχογραφήματος της κοιλιακής αορτής στη μέτρηση της διαμέτρου της, είναι υψηλή και γι’ αυτόν τον λόγο η εξέταση με το τρίπλεξ θεωρείται μία από τις πρώτες γραμμές διερεύνησης.
Για εγκυρότερα αποτελέσματα, συστήνεται στον ασθενή η ένδυση με άνετα ρούχα, η αποφυγή της λήψης τροφής για 6 – 8 ώρες πριν από την εξέταση, η αποφυγή κατανάλωσης ανθρακούχων ποτών, ενεργειακών ροφημάτων και καφεΐνης, ενώ είναι σημαντικό να αποφεύγεται και το κάπνισμα. Με την αποφυγή της τροφής, ελαχιστοποιείται ο αέρας εντός του εντέρου, ο οποίος μπορεί να δυσκολέψει τη λήψη καθαρών εικόνων. Η σωστή προετοιμασία ενισχύει περισσότερο την ακρίβεια της εξέτασης και της απεικόνισης. Η διάρκεια της εξέτασης είναι σύντομη και κυμαίνεται περίπου στα 15 – 20 λεπτά της ώρας. Χάρη στην απουσία πόνου, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει αμέσως μετά στις καθημερινές του δραστηριότητες. Η όλη διαδικασία της εξέτασης του τρίπλεξ κοιλιακής αορτής είναι γρήγορη και άνετη, γεγονός που την καθιστά ιδανική ακόμα και για ηλικιωμένους, εγκύους, ασθενείς με κινητικά προβλήματα ή προσφάτως χειρουργημένους.
Το τρίπλεξ κοιλιακής αορτής αποτελεί μια ιδιαίτερα αξιόπιστη μέθοδο μέτρησης. Παρά το γεγονός ότι εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από την εμπειρία του καρδιολόγου (σε συνεργασία με τον ακτινοδιαγνώστη) και την ποιότητα της συσκευής του υπερηχογραφικού μηχανήματος, αποτελεί την πρώτη επιλογή εξέτασης για τον έλεγχο της κοιλιακής αορτής. Η εξέταση αυτή είναι, επίσης, πιο οικονομικά προσβάσιμη, συγκριτικά με την αξονική ή τη μαγνητική τομογραφία. Δεν υπάρχει ακτινοβολία, ενώ οι νέες συσκευές υψηλής ευκρίνειας επιτρέπουν την πλήρη καταγραφή δεδομένων με μεγάλη λεπτομέρεια, προσφέροντας στον ιατρό τη δυνατότητα να καταλήξει σε μια ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη διάγνωση. Η σωστή ερμηνεία των δεδομένων από τον καρδιολόγο, οδηγεί στα κατάλληλα περαιτέρω βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής, στη σωστή θεραπευτική μέθοδο και σε καλύτερη πρόγνωση.
Μετά από την εξέταση και την ανάλυση των αποτελεσμάτων, ο ασθενής παρακολουθείται από τον καρδιολόγο ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αναλόγως των αποτελεσμάτων, δίνεται η κατάλληλη συντηρητική φαρμακευτική αγωγή ή ακολουθείται επειγόντως η χειρουργική θεραπευτική αντιμετώπιση, εάν φανεί ότι υπάρχει σοβαρό ανεύρυσμα.
Πόσο κοστίζει η εξέταση τρίπλεξ κοιλιακής αορτής;
Το κόστος της εξέτασης του triplex – υπερήχου κοιλιακής αορτής εξαρτάται από το εάν αυτή καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ ή εάν κοστολογείται ιδιωτικά από το διαγνωστικό κέντρο και τον ιατρό. Σε δημόσια νοσοκομεία, η εξέταση αυτή καλύπτεται πλήρως με παραπεμπτικό από τον καρδιολόγο. Σε ιδιωτικό κέντρο, η τιμή κυμαίνεται συνήθως από 40 έως 90 ευρώ. Παράλληλα, υπάρχουν διαθέσιμα διάφορα οικονομικά πακέτα που περιλαμβάνουν συνδυασμό εξετάσεων (π.χ. ηλεκτροκαρδιογράφημα μαζί με υπερηχογράφημα κοιλιακής αορτής). Θεωρείται γενικά οικονομική εξέταση, ενώ δεν πρέπει να αγνοούμε ότι το κόστος της πρόληψης είναι σαφώς μικρότερο από το κόστος της θεραπείας μιας προχωρημένης αγγειακής πάθησης που απειλεί την υγεία και τη ζωή.
Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι το τρίπλεξ κοιλιακής αορτής αποτελεί ένα βασικό εργαλείο στην καρδιολογική παρακολούθηση, που προσφέρει πολύτιμη διαγνωστική πληροφορία. Οι ασθενείς ενθαρρύνονται να συζητούν τα ευρήματα των εξετάσεών τους με τον θεράποντα ιατρό τους και να τηρούν τις ιατρικές οδηγίες για μελλοντικές επαναληπτικές εξετάσεις. Η απλή αυτή εξέταση του τρίπλεξ κοιλιακής αορτής, ελέγχει την κατάσταση και την ομαλή λειτουργία και δομή του μεγαλύτερου αγγείου του σώματος, αποφεύγοντας σοβαρές επιπλοκές. Με την κατάλληλη προετοιμασία, τη γνώση και τον σύγχρονο εξοπλισμό, είναι εφικτή η υψηλή ακρίβεια και η αξιοπιστία της αγγειακής αυτής εξέτασης. Η καλή ενημέρωση, η τακτική πρόληψη και η άμεση ανταπόκριση στα οποιαδήποτε συμπτώματα για καρδιολογική εξέταση, αποτελούν τη βάση για τη μακροχρόνια καρδιαγγειακή προστασία και υγεία.